Sabtu, 30 Agustus 2014

Kada Dihurupakan




Hari Ahad tu kawan sarantang-saruntungnya Undas wayah sakulah bahari mangawinakan anaknya. Undas disuruh kawannya tu mahadangi kakawanannya nang saruan … istilahnya manjaga tamu. Kakawanannya mulai datangan saruan sakitar jam sapuluhan, magin tinggi ari magin babanyak kakawanannya nang datang. Kakawanannya nang datang disuruh Undas makan dahulu, imbah tuntung makan, ditariknya kakawanannya ka halaman rumah urang nang mahadap ka arah masuk urang saruan.
Udin nang panyawatnya datang saruan, “supaya batamuan awan kakawanan bahari,” jar Udin sambil manarik bangku marapatakan awan kadudukan Undas.
“Hi ih Din ai,” jar Undas manyahuti, “wayah nang kaya ini nipang kita ni kawa bakumpulan awan kakawanan,” sambung Undas sambil mangitar bangkunya.
Udin cagat pada kadudukannya wayah malihat rumbungan binian nang saruan … maklum Udin ni tumatan bahari tamasuk liur baungan. Tapi sampai wayahini bininya kada sing tambahan, mulai pamulaan kawin bininya tatap nang itu-itu haja. Muntungnya haja nang kada panahanan mun malihat binian nang langkar.
“Napang Din … kaya karung hibak awan baras ha … kakanyangan naahhh,” jar Undas manakuni Udin.
“Tu nah Ndas … tuha kada anum kada … pina langkar sabarataan nang saruan nih,” jar Udin sambil mancangangi rumbungan binian nang hanyar datang.
“Kayu gin langkar mun dipakaiani,” sahut Undas sambil mancangangi ka arah nang dicanganginya Udin.
“Hahahaha … bujur tu Ndas ai,” jar Udin, lalu disambungnya pandiran tu awan tatakunan, “mun nya binian nang baampat tu minta kawini pang … kaya apa?”
“Kaampatnya tu ah?” sahut Undas.
“Hi ih,” jar Udin.
“Kada hakun aku Din ai, sualnya kita ni kada bulih babini labih pada ampat ikung,” jar Undas.
“Ha ... ha … ha … ha …,” sing hangkuian Udin tatawa mandangar jawaban Undas, “mun buhan nang baampat tu mambawai bahurup pang … hakunlah,” sambung Udin.
“Kada jua,” jawab Undas.
“Nangapa jadi kaya itu Ndas?” jar Udin, “kan kada malanggar aturan agama.”
“Napa nih … pina rami banar bakisahan,” bakakajutan bini Undas sudah badiri di balakang Udin.
“Nih … Udin nih … kalakuan,” jar Undas sambil manarik tangan bininya, “biniku ni Din ai … umpamanya ada sapuluh ikung bintang filim nang minta kawini asal hakun malapas bini nang ada … tatap kada hakun aku Din ai.”
Kakarinyum sambil bagarak-garak hidung bini Undas kahimungan mandangar pandiran lakinya.
“Nangapa jadi kaya itu Ndas?” jar Udin sambil matanya manyirit bini Undas.
“Ha ... ha … ha … ha …,” Undas manggalagak manawa akan Udin, lalu ditarusakannya pandiran, “kada mayu awaknya Din ai mahadapi bini maampat-ikungan.”
“Nang ada ni gin kada habis,” jar bini Undas umpat manyahuti.
Udin tanganga mandangar sahutan Undas laki binian.

Jumat, 29 Agustus 2014

Jus Kulanda



Kakawanan Undas wayah sakulah di SMA dahulu, wayahini banyak nang sudah bagawi awan duduk dinyaman. Mun handak batamuan, kakawanannya biasanya batelponan dahulu, imbah itu bajanji gasan manantuakan wadah batamuannya. Tabarungan ada kawan nang wayahini bagana di luar Kalsel datang ka Banjarmasin. Kawan Undas nang bagana di Banjarmasin, nang didatangi kawan dari luar Kalsel itu, bahabar awan kakawanan nang bagana di Banjarmasin, Banjarbaru, Martapura, Pelaihari, awan di wilayah Barito Kuala.
Wadah batamuan bubuhan Undas ditantuakan di warung nang taharat, ujar urang wayahini tu ngarannya depot. Nang ngaran parjalanan jauh ampah ka depot di Banjarbaru, maka buhannya datang kada taimbai. Udi mulai Bati-bati datang pandahuluan ka depot, langsung bapasan minuman awan urang depot. Kada lawas Udi baduduk, datangan jua kakawanannya tunggal ikungan. Udi kaya tuan rumah manyampuk kakawanannya, imbah taparak ada nang basalaman haja, ada jua nang sampai baragap awan Udi.
Bapupuluh ikung sudah kakawanan Udi nang datang, langsung disuruh mamasan minuman. Imbah kakawanan Udi bapasan minuman, buhannya mancari wadah duduk nang pina nyaman. Takumpulan buhannya dudukan, banyakai nang sudah disurungi minuman. Sambil baricau buhannya bakisah kalakuan wayah masih sakulah di SMA bahari. Barabut surung buhannya tu bakisah sambil galagakan tatawaan.
Rumbungan Undas datang pandudian, jadi babaya sampai di muhara depot, kakawanannya sudah kuciakan. Udi bahimat mahuhulut Undas, tapi Undas kakarinyum haja mandangar pandiran kakawanannya. Pas tatiring mija kakawanannya nang di situ ada jua Udi baduduk, dilihatnya di hadapan Udi kadada cangkir minuman, dalam hati Undas, “nah … kawa am aku mambalas awan Udi.”
“Kada usah bapandir Di ai,” jar Undas awan Udi, “mun sama ha kita ni pada hanyar datang, kada usah bakakalahan,” sambung Undas.
“Ha! Aku Ndas ai pandahuluan datang,” jar Udi manyahuti.
“Karamput,” jar Undas, “mun ikam tadahulu datang Di ai, mustinya ikam sudah minum, ni jangankan minum … cangkirnya haja kadada kalihatan,” jar Undas sambil manarik bangku gasan duduk di mija bubuhan Udi.
“Bujur ai Ndas ai … Udi ni pandahuluan datang ka sini,” jar Inay, “balum mamasan minuman kah ikam Di,” sambung Inay manakuni Udi.
“Sudah … sudah bapasan aku,” jar Udi, “napa kah ha jadi aku kada disurungi urang minuman,” sambung Udi bapandir pina marista.
“Ayuha nah … aku takunakan ka dalam,” jar Inay sambil bajalan mandatangi nang manjaga depot salajur mamasan minuman gasan inya saurang awan kakawanannya nang hanyar datang.
“Jar nang manjaga warung Di ai, pasanan minuman sudah disurung samunya an,” jar Inay nang sudah babulik ka mija buhan Udi.
“Sudah … bujur nah aku sudah bapasan,” jar Udi.
“Ikam mamasan minuman apa garang Di,” jar Inay.
“Jus kulanda,” jar Udi.
“Bah …,” jar Undas basuara sing nyaringan, takajutan samua an kakawanannya, “cucuk aim un ikam kada disurungi urang minuman Di ai, di sini tu Di ai kadada bajual jus kulanda, nang ada tu jus sirsak,” jar Undas sambil galagak-galagak mananawa akan Udi.
Kakawanan Undas nang paham gasan Udi salah pasan galagakan jua mananawa akan Udi.
“Makanya am Di ai, mun handak bapasan tu dililihat daluhu, nang badagang ni lain urang banua,” jar Undas mamamai Udi.
Udi takurasam muha, marasa sudah tasalah bapandir, kada sing suara an lagi inya.

Kamis, 28 Agustus 2014

Ditraktir Pangirak



Baisukan Ahad tu, takumpulan buhan Undas awan kakawanannya di langgar. Sambil bahuhulutan, buhannya tu tadarau tatawaan. Imbah anu ada purancingan banyu nang disimburakan kawan Undas nang marasa dikalahakan. Nang kana simbur makin manggalagak tatawa kahimungan, sualnya buhannya tu sama-sama basah. Sakalinya Undas sapakawanan tu lagi rami mambarasihi kulam langgar nang dipakai gasan baudhu.
“Napa, Ndas?” jar Pangirak Aban nang hanyar datang langsung batakun awan Undas. Undas nang ditakuni kada karuan rasa, sualnya inya kada sing bakahan, kakawanannya banyak nang jumus sambil manyikat bagian dalam kulam mambarasihi lumutnya.
“Mambarasihi kulam Pangirak ai,” jar Undas manyahuti, “napang asa kada nyaman malihat kulam paudhuan marigat, Pangirak ai.”
“Iya, damintu kakanakan ai,” jar Pangirak sambil baparak ka kulam wadah kakanakan nang masih rami basisikat lumut. Undas mambuntil di balakang Pangirak.
“Muh …, Muh …, bagamat …, bagamat …,” jar Undas managur Imuh nang kada maingat manyimbur kakawanannya, “ni nah … kalu pina basah Pangirak.”
Imuh mandangar taguran Undas … lalu ai maningau ka atas, imbah malihat ada Pangirak, langsung Imuh maandak sikat ka pinggir kulam.
“Kaya apa nih …,” jar Pangirak sambil maningau ka dalam kulam, malihat kulam sudah barasih, “tuntung ngarannya ni kanakannya, ayu barasihi awak, imbah tu kita minuman ka warung,”
“Nang bajunya kada basah kada dibawa kalu, Pangirak?” jar Imuh sambil maningau Undas.
“Bawa ja Undas …, kaina ulun nang bayar …, samunyaan kubayariakan,” jar Uncui pina musti.
“Nah …bujur Cui ai, anu Pangirak ai … malam tadi Uncui manang pamainan saling banyakan,” jar Undas kahimungan asa dilawanakan Uncui.
Imuh tatawa banar mandangar pandiran Undas, “payah Undas ni … mambungkar rahasia Uncui ngarannya Ndas ai,” jar Imuh mamanasi Uncui.
Muha Uncui habang manahan supan. Handak sarik awan Undas … kada wani, mamprotes bahasa Undas … katiya bujur malam tadi inya manang pamainan, bagamat inya baundur pada garumbungan kakawanan.
Pangirak lihum mandangar pamandiran kakanakan, lalu jar sidin: “Haram kakanakan ai pamainan sambil baduitan …Nang haram tu jangan dimakan … kaina aku nang bayar di warung, tapi wadainya sabuting saurang haja lah.”
“Alhamdulillah,” parak taimbai buhan Undas awan kakawanannya kahimungan di traktir Pangirak.

Rabu, 27 Agustus 2014

Makan Sutu Kandangan



Kada kaya hari-hari biasa, tiap hari Salasa awan Jumahat pasar Kandangan rami banar. Banyak urang baastilah datang ka Kandangan wayah itu, karna kadua hari itu hari pasarnya Kandangan. Ada nang datang mulai Balimau, Kalumpang, Sirih, Asam, Simpur, Wasah, Sungai Paring, awan Hamparaya. Ada jua nang datang mulai Sarang Halang, Batang Kulur, Sungai Raya, Kapuh, Karasikan, awan Hamalau. Ada lagi nang datang mulai Padang Batung, Gunung Madang, Talaga Langsat, Bamban, awan Karang Jawa. Pukunya banyak bubuhan kampung nang lain datangan ka Kandangan bila hari pasar.
Nang rami tu buhan nang baisi rumah parak pasar, buhannya dapat usaha tambahan maulah wadah maninggal sapida. Sualnya buhan kampung nang sudah disambati itu tadi awan kampung lainnya ka pasar Kandangan basapida. Uyuh pang maninjak sapida, mulai rumah ka pasar Kandangan jauhnya malimabelas pal. Maka nang datang ka pasar tu kada lalakian haja, binian gin banyak jua.
Utuh, urang nang sakali sahapa datang ka pasar Kandangan, karna mandangar kisah kakawanannya gasan sutu kandangan nyaman banar, handak marasai makan sutu. Andakan warung nang bajual sutu nang dikisahakan kakawanannya tu, Utuh sudah tahu patanya, sualnya kakawanannya sudah manggambarakan di kartas. Jadi imbah Utuh maninggal sapida, langsung haja inya bajalan manuju warung sutu nang nyaman.
“Cil … sutu am sapiring,” jar Utuh mamasan sutu imbah sampai ka warung sambil ma alih bangku panjang gasan baduduk. Imbah baduduk, Utuh kaganangan kisah kawannya nang mamadahakan bahwa makan sutu awan garpu nyaman banar. Lalu ai Utuh bapasan pulang awan nang bajual sutu, “banyakiakan garpunya lah,” jar Utuh.
“Napang te,” jar nang bajual sutu takajut sampai tamandak mahiris luntung imbah mandangar pasanan Utuh.
“Banyakiakan garpunya,” jar Utuh magin tagas maucapakan pasanannya.
“Gasan napa garang babanyak-banyak garpu,” jar nang bajual sutu.
“Jar kawanku di banua, makan sutu awan garpu tu nyaman,” jar Utuh mamadahakan kisah kawannya.
“Bujurai, ni nah nang ngaran garpu,” jar nang bajual sutu manating garpu ampah ka Utuh, “mun makan sutu kada mamakai garpu … ngalih … bisa mangalunyur makanannya,” jar nang bajual sutu mamadahakan kagunaan garpu.
“Oh … kaya itu ah,” jar Utuh, asa supan inya awan urang nang lagi makan sutu jua di situ.
Imbah tuntung maulahakan sutu, nang bajualan manyurung sutu sapiring awan Utuh. Imbah itu sambil manarik piring nang baisi limau nipis nang sudah bahiris, nang bajual sutu manakuni Utuh, “Balimau ah.”
“Kada,” jar Utuh, “aku kada urang Balimau, aku urang Sirih,” sambung Utuh magin tagas.
“Maksud ku tu,” jar nang bajual sutu, “mun asa hambar sutunya, parahi limau, ni nah limaunya.”
Utuh langsung manungap sutunya, kada tulih kiri kanan lagi.

TAKUTAN AWAN BINIAN

Waktu ulun tugas di luar Banjarmasin sekitar empat tahun, di malam hari kawan ulun para sopir colt pal enam nang guring gratis di ruma...