Jumat, 12 Juni 2015

KATUPAT



Hari Ahad tu Undas saurangan di rumah. Anaknya awan bininya mulai hari Sabtu tulakan awan sapupunya ka Kandangan. Undas kulir bamasak saurangan di rumah, sualnya di parak rumahnya ada urang bajual katupat. Nang bajualan katupat tu sudah jadi langganan Undas mulai sabaharian. Basyir ngaran nang bajual katupat.
Bahari … wayah Undas masih kuliah rancak banar makan katupat di warung umanya Basyir. Warung umanya Basyir wayah itu di Kuripan, imbah itu warungnya pindah ka muhara Baruntung. Undas imbah bagawi mangaridit rumah di Baruntung, jadinya Undas tatap haja jadi langganan umanya Basyir mun manukar katupat.
Wayah ini nang bajual katupat di muhara Baruntung si Basyir. Banyak jua kawannya Undas nang katuju makan katupat di warung Basyir. Baisukan Ahad tu Undas tulak ka warung Basyir handak makan katupat. Babaya sampai di warung, sakalinya kawan Undas nang bangaran Jani sudah batatangah piring manyuap katupatnya. Undas imbah mamasan katupat … bajalan mamaraki Jani. Imbah basalaman Undas baduduk bahadapan awan Jani.
“Apa habar Pa Jani,” jar Undas.
“Alhamdulillah … baik Ndas ai,” sahut Jani.
“Napa jadi pina manyaurangan,” jar Undas batakun.
“Biniku awan anakku bulikan ka Barabai Ndas ai,” jar Jani, lalu sambungnya, “Ikam pang kanapa jua manyaurangan?”
“Oh … biniku ka Kandangan … mambawa sapupunya bailang ka rumah kulanya,” jar Undas, “di sini banyak jua undangan kawinan … mambujang saruan hari ini Pa Jani ai.”
“Sama ai tu,” jar Jani.
“Di sini katupatnya nyaman Pa Jani lah,” jar Undas maalih pamandiran.
“Hi ih,” jar Jani, “sudah nyaman … murah ha pulang … makanya am sing banyakan urang manukar katupat di sini.”
“Padahal Pa Jani ai … rahasia payunya katupat sidin tu karna ada R,” jar Undas pina serius.
“Maksud ikam R tu apa garang Ndas?” jar Jani sambil papalingau balilihat urang.
“Jakanya R tu kadada Pa Jani ai … kadada tu pang nang hakun manukar katupat di sini,” jar Undas.
“R tu siapa garang?” jar Jani nang makin bingung awan ucapan Undas.
“Hehehehe … kada siapa-siapa Pa Jani ai … urang di luaran manyambat katupat di sini tu napa?” jar Undas batakun awan Jani.
“Katupat Basyir,” jawab Jani.
“Mun R nya dibuang jadi napa?” jar Undas sambil kakarinyum.
“Katupat Basyi,” jar Jani.
“Ada lah nang hakun manukar katupat Basyi?” jar Undas sambil mananawa akan Jani.
"Ada," ujar Jani kd mau kalah.
"Siapa?" ujar Undas manyahuti.
"Ikam tu pang Ndas ai," jar Jani sambil mangalunyur bulik.

RED BORNEO



Amun sudah urusan batu, pinanya urang Banjar tu wayahini kada ingat lagi awan batu bara. Amun sudah takumpul, bila bapandir, buhannya tu kaya kada puas mun kada manyinggung batu akik … eh salah … red borneo. Sualnya nang ngaran red borneo itu tarkanal banar, sampai sampai ada bupati awan walikota nang maulah edaran baharap supaya samua an pagawai mamakai utas bamata red borneo.
Malam itu Undas taumpat bakumpulan di hutil awan kakawanannya nang jadi utusan kabupaten/kota se-Kalimantan Selatan. Kakawanan Undas nang bakumpulan tu ada nang jadi guru, ada nang jadi kapala sakulah, ada nang jadi pangawas sakulah. Ada jua bubuhan widya iswara nang bagawi di LPMP Banjarbaru. Undas nang lagi di ruang makan M1 dapat habar bahwa  dangsanak angkatnya ada di hutil nang sama. Langsung Undas manilpun dangsanak angkatnya tu.
Kada lawas imbah Undas tuntung makan awan kakawanannya, Yusni datang, lalu baduduk di higa Undas.
“Sadangi,” jar Yusni sambil manyurung utas ka hadapan Undas.
Undas mamacul utas nang ada di jari tangannya, lalu manyantak utas nang dijurungi Yusni. “Bah … pas banar ni, kada sasak lagi,“ jar Undas bakumantar.
Yusni takurihing mandangar ucapan Undas. Utas nang lawas, nang sudah dipacul Undas langsung dimasukakan Yusni ka kutak utas, tarus dibuatnya ka dalam tasnya.
“Ai … bahurupan utas ah,” jar Aris, guru di Banjarbaru, nang malihat kalakuan Undas awan Yusni.
“Hehehehe … ini dangsanak ulun Pa Aris ai, utas nang tadi tu … inya jua nang manjurungi,” jar Undas manjalasakan awan Aris. “Kaina … dudua minggu atawa sabubulan … dihurupinya pulang utas ulun ni awan nang hanyar,” sambung Undas.
“Hah … nangapa jadi kaya itu?” Aris batakun pina kada paham.
“Ulun ni Pa Aris ai dikira urang … sugih banar, napang mun rancak baganti utas,” jar Undas.
“Padahal injaman leh,” jar Udin, nang jadi pangawas sakulah di Barabai, umpat bapandir.
Tadarau buhan kakawanan Undas tatawaan mandangar pandiran Udin.
“Banyakah baisi utas,” jar Udin manakuni Yusni.
“Kada ah,” sahut Yusni, “Cuma mun nang baik ... ada, nang kaya ini nah,” sambungnya sambil manatingakan utas dijarinya nang matanya ganal.
“Dimanang baiknya utas nang kaya itu tu,” jar Udin pina mahapak.
“Ni nah,” jar Yusni pina sarius sambil manunjuk mata utasnya, “ada kalu warna hirang nang dipinggir tu,” sambung Yusni.
“Hi ih … bujur, ada ai warna hirangnya,” jar Udin sambil unggut-unggut.
Undas kakarinyum malihat kalakuan Yusni, Aris malikit rukunya.
“Di nang warna hirang tu,” jar Yusni, “bila pian bujur-bujur malihati, ada gambar urang lagi sambahyang.”
“Mbah … malihat pang,” jar Udin asa kada parcaya.
Yusni mamacul utasnya, lalu manjurung awan Udin. Udin langsung maniring ka mata utas Yusni nang warnanya hirang. Udin maniring mata utas tu awan sabalah mata, mata nang subalahnya dipijimakan. Bagantian mata utas tu ditiring ulih mata subalah kanan atawa subalah kiri.
“Basintar mangalaham mun malihati mata utas ni,” jar Udin sambil gagarunum sambil maambil hapinya nang di kantung. Lalu disintarinya mulai balakang mata utas, Udin maniring mata utas mulai bagian mukanya. “Batrai hapiku ni suwak kira-kira, napang masih kada kalihatan gambarnya,” jar Udin gagarunum pulang.
“Pakai nang ini nah,” jar Yusni sambil manyurung sintar nang biasa dipakainya manyintari utas.
Udin manyimpani hapinya, lalu mangair sintar halus nang diandak Yusni di atas mija. Ditiringnya pulang mata utas tu sambil disintari. Tuhuk Udin maniring mata utas, tatapai kada kalihatan gambar urang lagi sambahyang.
“Kadada talihat gambarnya,” jar Udin sambil maandak utas awan sintar ka mija di hadapan Yusni.
“Handak lah pian tahu kanapa gambarnya kada kalihatan?” jar Yusni manakuni Udin.
“Dasar kadada kalu,” jar Udin.
“Inya sudah tuntung sambahyang, makanya kada kalihatan lagi,” jar Yusni sambil tatawa.
Undas, Aris, awan kakawanan nang sudah bagarumbung malihat kalakuan Udin, galagakan mananawa akan. Udin manahan supan gagarunum, “tapakalah aku hari ini nah.”

Banjarmasin, 12 Juni 2015, pukul 20.35 Wita

KADA BABAYARAN



Imbah makan, malam tu Undas duduk batatai Uncui (Waka salah satu SMA di Banjarbaru), di higa Uncui ada Arman (Pengawas SMK di HST). Di hadapan Undas ada dua ikung binian, urang Tabalong, saikung guru SMK nang bangaran Amah, kawannya nang bangaran Yanti itu sudah jadi kapala SMA. Kada kaya biasanya, malam itu ada binian nang hakun makan baparak Undas.
Undas sudah kada karuan rasa, “pahit liur,” jar Undas dalam hati. Asbak nang barasih sudah ada di hadapannya, tapi binian nang dua ikung tu kada sing ugahan pada hadapan Undas. Kada purun Undas baruku di hadapan binian, takutan kalu dikira urang kukus rukunya sudah dibaca-bacai.
“Barapa ikung buhan Tanjung nang datang ka sini,” jar Undas batakun sambil mancangangi Amah nang duduk pas di hadapannya.
“Kada sampai duabelas ikung,” jar Amah manyahut.
“Ai … nangapa jadi kaya itu,” jar Undas ma anyaki batakun.
“Banyak nang kada hakun Pa ai,” sahut Amah sambil mancangangi Yanti nang duduk di higanya. Yanti unggut-unggut ma iya akan.
“Padahal,” jar Amah manyambung, “kami nang ditulakakan ka sini disangui tigabelas juta saurang.”
“Alhamdulillah,” jar Undas sambil mancangangi Amah, lalu disambungnya, “nyaman banar buhan pian ni Bu ai.”
“Buhan pian pang barapa disangui?” jar Amah manakuni Undas.
“Banyak buhan pian Bu ai,” jar Undas manyahuti tatakunan Amah. Supan Undas manyambat sangu nang dibawanya. Lalu ai Undas ma alih pandir, “Ni na lah … ni habar kawa dipadahakan awan kakawanan pian atawa siapa haja.”
“Habar apa Pa,” jar Amah batakun.
“Mun ada baisi mutur … siapa kah ampunnya … dimana kah inya mamakai … mahidupi mutur di Samsat Banjarmasin kada babayaran,” jar Undas pina tamam muha.
“Syaratnya pang napa?” jar Amah mahimati batakun.
“Oh … i ih …,” jar Undas, “kada ingat ulun tadi … syaratnya sabuting … BPKB mutur tu dikaluarakan di Banjarmasin.”
Amah imbah mandangar jawaban Undas, langsung kukurikih tangannya ka dalam tas handak maambil pulpen, sambil baucap, “ulun minta numur hapi pian Pa lah.”
“Kada kawa,” jar Undas manyahuti.
“Nangapa jadi kada kawa Pa?”  jar Amah batakun.
“Mun numur ulun dibariakan awan pian Bu ai, kaya apa kaina ulun batilpunan?” jar Undas.
“Ndas … ada Perdanya kah?,” jar Inah nang duduk di mija subalah bakakajutan manakuni Undas.
“Perda nangapa Nah?” sahut Undas sambil cangang ka muha Inah.
“Itu … nang jar pian mahidupi mutur kada babayaran,” jar Inah manjalasakan.
“Nangapang mamikirakan Perda, nang panting tu … bila mahidupi mutur di Samsat Banjarmasin kada babayaran,” sahut Undas.
“Kada usah ka Samsat … di hutil ni gin … mahidupi mutur kada babayaran,” jar Yanti nang sudah paham awan pamandiran Undas.
“Bah … iya pang … mahutangi ngarannya ikam ni Ndas ai,” jar Inah sambil bajalan kaluar diiringi Amah awan Yanti.

Banjarmasin, 12 Juni 2015, pukul 01.20 Wita

TAKUTAN AWAN BINIAN

Waktu ulun tugas di luar Banjarmasin sekitar empat tahun, di malam hari kawan ulun para sopir colt pal enam nang guring gratis di ruma...